ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΗ

.

Ο Γιώργος Τζαβέλας κινηματογράφησε το 1961 την ταινία «Αντιγόνη» που βασίζεται στο ομώνυμο έργο του Σοφοκλή κερδίζοντας δύο βραβεία στο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης την ίδια χρονιά αλλά και πολλές διακρίσεις στο εξωτερικό.
Η Ειρήνη Παππά ερμηνεύει την Αντιγόνη, ενώ ο Μάνος Κατράκης ενσαρκώνει τον Κρέοντα.
Ο μύθος του Οιδίποδα αναφέρει ότι παντρεύτηκε την μητέρα του Ιοκάστη αφού σκότωσε τον πατέρα του Λάιο χωρίς να γνωρίζει ότι είναι παιδί τους. Το αποτέλεσμα σαν έμαθε την αλήθεια, ήταν να τυφλωθεί και να χαθεί μέσα στον πόνο για την θεία ύβρη που είχε συντελέσει από την ανόσια πράξη του να νυμφευτεί την μητέρα του και να γίνει πατροκτόνος.   Τα παιδιά  του δεν είχαν και εκείνα καλό τέλος μια και τα δύο του αγόρια ο Πολυνείκης και ο Ετεοκλής θα σκοτωθούν μεταξύ τους μαχόμενοι ο πρώτος εναντίον του δευτέρου για την κυριαρχία της Θήβας.

Αυτή την τελευταία τραγωδία του αλληλοσκοτωμού των δύο αδερφών βρίσκει ως αφορμή ο Σοφοκλής για να ξεδιπλώσει ένα διάλογο μεταξύ του Νόμου των Ανθρώπων με τους άγραφους Νόμους της Καρδιάς και της Ηθικής που απαράμιλλης αξίας πρωτότυπο κείμενο δεν έχει γραφεί για το ίδιο θέμα.   Ο Πολυνείκης λοιπόν συμμάχησε με τους Αργείους για να πάρει την εξουσία της Θήβας από τον αδερφό του Ετεοκλή.  Μετά τον άδικο χαμό των δύο αδερφών στην μάχη, την εξουσία της Θήβας αναλαμβάνει ο επιζών Θείος τους Κρέοντας.  Ο νέος βασιλιάς αποφασίζει να τιμήσει τον πατριώτη γιο του Οιδίποδα Ετεοκλή και να αφήσει να ατιμάσουν τα όρνια το νεκρό σώμα του αδελφού Πολυνείκη.  Η Αντιγόνη αδελφή των αδικοχαμένων παίρνει την απόφαση να θάψει τον ατιμασμένο αδερφό της λειτουργώντας την ανυπακοή στους νόμους και την θέληση του Κρέοντα.

Όλο το έργο του Σοφοκλή είναι μια υψηλή προσέγγιση των αρχών της ευνομούμενης πολιτείας που θέλει να υπάρχει απέναντι στο νόμο της καρδιάς που είναι πάνω από τους ανθρώπους. Η ύβρις μέσα από την θεοποίηση της εξουσίας θα συναντήσει την Νέμεση που θα φέρει την ανθρώπινη Εξουσία στο πραγματικό της μέγεθος , δηλαδή στο "τίποτα" απέναντι στην φθαρτή και αδύναμη μας φύση.

Τον Λόγο του σπουδαίου Σοφοκλή αξίζει να τον παρακολουθήσουμε από την ταινία του Γιώργου Τζαβέλα, μια και αποτελεί υψηλή μαθητεία για όλους εμάς σήμερα.  Η κινηματογραφική ματιά του σκηνοθέτη δεν έχει ουδεμία συνάφεια με ταινίες που αντιμετωπίζουν την αρχαιότητα ως φαντασμαγορία και επίδειξη δύναμης με εφέ. Είναι στοιχημένη επάνω στον «Λόγο» μια και δεν θα μπορούσε να προδώσει ο σπουδαίος σκηνοθέτης το θεατρικό έργο του μεγάλου συγγραφέα.
Καλό είναι να μην ψάξουμε να βρούμε αντιστοιχίες με την σημερινή εποχή μια και δεν υφίστανται μεγέθη πολιτικής και ηθικής σκέψης σήμερα όπως τότε.
Θα έλεγα αν θέλουμε να πάμε «μπροστά» οφείλουμε να κοιτάμε συνειδητά «πίσω»















Δεν υπάρχουν σχόλια: