Η Βαβέλ που ζούμε…

.
Συνήθως γράφω, όταν κάτι κατασταλάζει ως βίωμα μέσα από τις εμπειρίες μου, και τις περισσότερες φορές το κάνω με πλήρη συνείδηση ότι δεν έχει να πει ουσιαστικά τίποτα στην σεβαστή ορμή της αδράνειας των ενδιαφερόντων που φέρουν τα υπέροχα μυαλά των άλλων γύρω μου.
Ναι, η σκέψη μας μέσα από τις ερμηνείες που δίνει μετατρέποντας τες σε ενδιαφέροντα, έχει μια ταχύτητα και πορεία χωρίς συνείδηση της «άλλης» ζωής που υπάρχει γύρω μας. Πορευόμαστε ο καθένας στις δικές του ηλεκτρομαγνητικές ράγες, που ορίζουν την ζωή μας.
Τρέχουνε οι σκέψεις μας σε άυλα μονοπάτια ιδεών, που τα φτιάχνουν οι ερμηνείες των αναγκών που αντιλαμβανόμαστε. Φυλακισμένοι είμαστε στις σκέψεις των θέλω μας που νιώθουμε μονίμως ότι απειλούνται…
Συνήθως λέμε, Ναι κατάλαβα, αλλά στην ουσία δεν έχουμε την παραμικρή συναίσθηση για το ξένο βίωμα που μας παρουσιάζεται… Είμαστε μέσα στη Βαβέλ, έστω και αν νομίζουμε ότι ο πολιτισμός μας την έχει ξεπεράσει.

Σήμερα, δεν έχω κέφι να γράψω για κανένα θέμα, τιμώντας έμπρακτα την διαφορετικότητα αποδελτίωσης των νοημάτων που μοιραζόμαστε οι άνθρωποι.
Σήμερα θα βάλω μόνο τραγουδάκια…
Άντε και μια πρόσφατη φωτογραφία από τα παρασκήνια μιας παράστασης στη Βέροια, πριν τελειώσει φτάνοντας στην υπόκλιση το έργο Ελένη του Ευριπίδη, ενθυμούμενος τους πρώτους στίχους του Σεφέρη…



                                                          στήνουμε θέατρα και τα χαλούμε
                                                          όπου βρεθούμε κι όπου σταθούμε
                                                          στήνουμε θέατρα και σκηνικά,
                                                          αλλά η μοίρα μας πάντα νικά.

Μια τρύπα, μαύρη και αδιάβατη είναι η επικοινωνία των ανθρώπων, μέσα από τον αυτιστικό λόγο που αναπτύσσουμε νομίζοντας ότι μεγαλουργούμε πάνω στην επικοινωνία.

Τι να μας πει ο κάθε «ενημερωμένος» για τις οικονομικές πολιτικές εξελίξεις της Ευρωζώνης; Γράφουν, τεκμηριώνουν τις ερμηνευτικές τους απόψεις, δηλαδή τις υποκειμενικές τους βεβαιότητες και φουσκώνουν σαν διάνοι που έχει ο καθείς την δική του αλήθεια, για ότι συμβαίνει γύρω.

Τι να μας πει ο κάθε «γνώστης» για το βίωμα των ανθρώπων που έζησαν πριν από 192 χρόνια το μήνα Μάρτη στην ταραγμένη Ελλάδα,που περιφέρουν την επετειακή μνήμη σαν τον θρησκευτικό επιτάφιο ενώ κουτσομπολεύουν το παρόν τους όντας ακόλουθοι της πομπής που λέγεται επικαιρότητα;

Τι να μας πει ο κάθε «επαναστάτης» που αναλύει γεγονότα, για τον θάνατο λαθρομεταναστών ή των Ελλήνων που φτάνουν στην αυτοχειρία μέσα στο δύσκολο τοπίο της οικονομικής -ηθικής- εξαθλίωσης;

Τι να μας πει ο κάθε πατριώτης που επαίρεται των ιδανικών της πατρίδας του και δεν έμαθε ποτέ ότι η φιλοσοφία δεν έχει στεγανά φυλετικών αποκλεισμών… και η βία προϋποθέτει σθένος επίγνωσης κατά την εφαρμογή της ;  Τι να εξηγήσουμε την δομική αντίληψη της σκέψης του Ευριπίδη στις Τρωάδες... άχρηστη είναι στο ήθος της συνήθειας που ονομάζουμε μεταμοντέρνα εποχή...

Τι να σας πω και εγώ…
Τίποτε δεν ξέρω, γιατί συνέχεια μαθαίνω πόσα δεν ξέρω…
Τι να μας πουν οι άνθρωποι που δεν έμαθαν να αγκαλιάζουν, για τις αισθήσεις του έρωτα;
Τι να μας πει ο πολιτισμός μας για τον εαυτό του, αφού δεν βλέπει κριτικά την ύπαρξη του…

Αρκούν τα τραγούδια και η φωτογραφία , ως αυτιστικό αποτύπωμα της αδυναμίας να υπάρξουν οι άνθρωποι, έστω και αν με χαριτωμένο τρόπο δηλώνουν την ευρύτητα της συναίσθησης που διαθέτουν.

Τα τραγούδια :

Ρασούλης Μανώλης Νιώσε με
Μαλαματένια λόγια από Θητεία Μαρκόπουλου
Νικόλας Άσημος  Άμα σε λέγαν Βάσω
Στη ρωγμή του χρόνου  Παπάζογλου
Κώστας Χατζής  Μονολογούμε
Αύγουστος Νίκος Παπάζογλου

Υπάρχουν και άλλα, αλλά δεν κάνουμε εκπομπή ψυχαγωγίας... μάλλον εκπομπή διαμαρτυρίας είναι τούτη η ανάρτηση, και προς δυστυχία όλως μας δεν έχει αποδέκτη έξω από τη σκέψη μας...


Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον

.




Ένα ποίημα που δεν θα έλεγα ότι είναι "όμορφο", αλλά "τρομακτικά" μυητικό, είναι τούτο που το τιτλοφόρησε ο Καβάφης «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον».



Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ', ακούσθει
αόρατος θίασος να περνά
με μουσικές εξαίσιες, με φωνές -
την τύχη σου που ενδίδει πιά, τα έργα σου
που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου
που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανοφέλετα θρηνήσεις.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που φεύγει.
Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πεις πως ήταν
ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου•
μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μιά τέτοια πόλι,
πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο,
κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ' όχι
με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα,
ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους,
τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου,
κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης




Κατά το ήθος της εποχής που ζούμε, αλλοιώνουμε τις έννοιες και τις φέρνουμε στα μέτρα μας ονομάζοντας τες «όμορφες», για να πάρουμε διδάγματα κατά πως μας συμφέρει, ώστε να συνεχίσουμε να κρυβόμαστε από ερωτήματα ζωής, που μπορεί να μας αλλάξουν. Δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί και ο λόγος του Καβάφη από την ευκολία των ερμηνειών της «λόγιας» ανάλυσης του.
Ναι, έχω ακούσει στο παρελθόν ότι μας προτρέπει ο ποιητής να αντιμετωπίζουμε τις απώλειες της ζωής μας με αξιοπρέπεια, και τούτο το αφήνει προς εμάς ως παραίνεση, αναφερόμενος στο πρόσωπο του Ρωμαίου Αντωνίου μέσω της καταστροφής που υπέστη από την πολιτική, προσωπική και στρατιωτική του δράση.

Γιατί όμως ο Ποιητής διάλεξε την ιστορία του Αντωνίου;
Ότι απαντήσεις αν δώσουμε, θα είναι εκδοχές, αλλά τουλάχιστον οι ερμηνείες μας ας μην είναι τόσο αβασάνιστες.
Συνεχίζει όμως να παραμένει το ερώτημα, αν με την σκέψη που καταναλώνουμε πάνω στο "τι" είπε ο Καβάφης, έχει κάποιο ουσιαστικό λόγο στην δική μας τη ζωή και πως την εξελίσσει…
Έχει απόλυτο δίκιο θέτοντας το ερώτημα η σκέψη (1) των απανταχού τσιφτετελλήνων που βλέπουν την ποίηση ως ανώφελη ενασχόληση, μια και δεν έχουν κατάλληλη επιμήκη προβοσκίδα, να συλλέξουν το νέκταρ από τα στενά λαγούμια των ανθέων της.

Ο Καβάφης, θέλοντας να ξεδιπλώσει τις σκέψεις του σε αυτό το ποίημα, δεν ακουμπά πάνω στην υποκριτική αρετή των αδυνάτων, αλλά διαλέγει την βία και το πάθος του Αντωνίου, που είχε στη ζωή του την πολυτέλεια να διαπράξει με επίγνωση ύβρεις. Ψάχνει και εστιάζει στον δυνατό, που έχει παίξει την ζωή του στα ζάρια των αποφάσεων…

Σε ένα παραλληλισμό τηρουμένων των αναλογιών, μήπως η δική μας ζωή δεν κρύβεται πίσω από αέναες ισορροπίες;
Ο Αντώνιος μήπως δεν έζησε την προσωπική του ανέλιξη σε μια λυκοφιλία με τον ίδιο τον Καίσαρα; Μα και μετά την θανάτωση του Ιουλίου Καίσαρα, δεν αμφιταλαντεύτηκε μεταξύ συγκάλυψης και διαπόμπευσης των εκτελεστών του;
Στο τέλος ο Αντώνιος, μια έντονη προσωπικότητα με πολυκύμαντη ιστορία σε προσωπικό και πολιτικό επίπεδο, φτάνει η στιγμή που βρίσκεται χαμένος από τους αντιπάλους του να ακούει φωνές και μουσικές σε μια Αλεξάνδρεια που τον έχει εγκαταλείψει.
Ακόμη και κατά την ενατένιση της θανάτωσης του ως ηγέτης δεν λιγοψυχεί, ψάχνει μαζί με την θυελλώδη ερωμένη του Κλεοπάτρα, να στηρίξει συνόδους φίλων που προετοίμαζαν τον ομαδικό θάνατο τους.

Τι;
Αν κατάλαβα καλά ο Αντώνιος στην κόψη της ίδιας της ζωής του επιλέγει την συνειδητή του αποχώρηση από τη ζωή προς τον θάνατο;
Μα τούτο δεν είναι συμβατό με τις απόψεις που ενοχοποιούν την αυτοχειρία…

Συμπτωματικά (;) διατάσσει τον φίλο του που ονομάζεται Έρως να τον θανατώσει, αλλά εκείνος προτιμά να αυτοκτονήσει παρά να το κάμει. Στη συνέχεια ο ίδιος μπήγει το σπαθί στα σωθικά του, ζητώντας να αποτελειώσουν τη θανή του οι γύρω φίλοι.
Ψύχραιμα, αποφασισμένα, χωρίς ενδοιασμούς για την πράξη κλείνει τον κύκλο της ζωής του. Το ίδιο κάνει στη συνέχεια αφού τον θρηνεί και η Κλεοπάτρα.

Τραγικοί οι άνθρωποι, που «βλέπουν» τη ζωή τους, και επιλέγουν την αυτοχειρία που στέκει απέναντι της προσταγής που λέει «ζήσε ταπεινά μέχρι να έρθει η ώρα σου».

Φλερτάρει ο Καβάφης με το συνειδητό μέτρημα του ύψους της ζωής μας, η εποχή που ζει ο ποιητής, γεννά τον Περικλή Γιαννόπουλο, και αναζητούν οι σκεπτόμενοι το μέτρο της κατάντιας που μπορεί να αντέξει η σκέψη σαν επιβιώνει μέσα στην παρακμή.
Μήπως θυμίζει τίποτε από το σήμερα;

Όταν είσαι έτοιμος να τελειώσεις αυτοθέλητα την ίδια τη ζωή σου, γίνεσαι και άκρως επικίνδυνος σε ότι ορίζεις ως θέλω σου, απέναντι στο διαφορετικό που σε απειλεί. Μέσα από αυτό είμαστε διαφορετικοί σε ότι συνηθίζουμε να το ονομάζουμε και «αγώνα».
Ο θάνατος για τον αρχαίο πολιτισμό των Ελλήνων, σαν προκύπτει αυτοθέλητα μέσα από αγαθούς αγώνες, είναι μια πράξη που καθαγιάζει την ύπαρξη που τον συνάντησε.
Ο Καβάφης δεν ήταν τόσο απαίδευτος και λίγος, ώστε να φέρει τον Αντώνιο μέσα σε τούτους τους στίχους για να μας διδάξει την καρτερία με αξιοπρέπεια στα δύσκολα της ζωής μας… Ήξερε και θα διάλεγε για κάτι τέτοιο τον Ιώβ και όλη την φιλοσοφία τούτης της υποτέλειας στο Θείο…

Ακούω συχνά από τους γύρω μου, εκφράσεις που ηχούν ως τηλεοπτικά τύμπανα πολέμου, λέγοντας πως δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση που μια μερίδα ολιγαρχών εξουσιάζουν ολόκληρους λαούς.
Η ίδια συντριπτική μερίδα τσιφτετελλήνων υπηκόων, θεωρούν τα πάντα γύρω που γράφονται με στίχο ως ποίηση (2) και ταυτόχρονα την θεωρούν ως φιλολογίζουσα πολυτέλεια απέναντι στα προβλήματα τους.

Διάβαζα πρόσφατα σε ένα βιβλίο που τιτλοφορείται «Ιστορίες του Γέρο-Αντόνιο» μια ιστορία που έχει ως τίτλο «Το λιοντάρι σκοτώνει κοιτάζοντας». Η αποφασιστικότητα να δώσω ακόμη και τη ζωή μου για να υποστηρίξω τις ιδέες μου, κάνει τη διαφορά και φτιάχνει αποφασιστικούς πολίτες. Το λιοντάρι σκοτώνει σαν πιάσει το θήραμα με την αποτελεσματικότητα του βλέμματος του. Δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης της βούλησης του στον αντίπαλο. Αν βέβαια συνδυαστεί στη ζωή μας η αποφασιστικότητα με την φιλοσοφία, τότε η κοινωνία αυτών των ανθρώπων που λειτουργούν αυτόν το εκρηκτικό μίγμα, έχει πλησιάσει τα Ηλύσια Πεδία…

Αν όμως παραφράσουμε τη σκέψη του Καβάφη με την Ιώβεια αξιοπρεπή υπομονή, τότε απλώς θα κερδίζουμε την επιβίωση μιας ανελεύθερης ζωής στα όρια του στάβλου που μας έχουν κλείσει…
Βέβαια ο "ήχος" του ποιήματος, δεν έχει καμία παραίνεση προς μάζες, αλλά αντίθετα μιλά σε όποιον μπορεί να ακούσει τις αρμονικές του για την απόλυτη ηρεμία της προσωπικής του κρίσης.
Η γραφή του ποιήματος είναι μεγαλύτερη από τις εκφράσεις της λέξης "κατάλαβα" που με ευκολία προφέρουμε οι άνθρωποι απέναντι σε ότι θέλουμε να ελέγξουμε ονομάζοντας το αντιληπτό... Θα έλεγα είναι αντίστοιχη με την περιγραφή του Ομήρου για την ωραία Ελένη πάνω στα τείχη της Τροίας από τον Πρίαμο, που δεν προσδιορίζει τα χαρακτηριστικά της σκόπιμα, αφήνοντας την απορία ως κληρονομιά αναζήτησης της αρμονίας που μας έλκει σε ήττες, όνειρα, φαντασιώσεις και δημιουργίες μέσω της Τέχνης...

Διάλεξα να επισυνάψω το ηχητικό μιας απαγγελίας του ποιήματος από τον Δημήτρη Χορν που το θεωρώ πιο κοντά στη ζωή μας, αν και έχει φάει την τελευταία λέξη που για μένα είναι σημαντική.
Απαγγελία του Δημήτρη Χορν:  http://www.youtube.com/watch?v=JueMbRVYEb8




Υ.Γ

(1)  Διευκρίνηση : Η σκέψη των ανθρώπων είναι διαφορετική από τους ίδιους, και καθορίζει την εν δυνάμει εξέλιξη τους αν την αλλάξουν.
(2) Η λογοπλοκία στις μέρες μας, που είναι χαμηλόκοστη η καταγραφή του θράσους, θεωρείται Ποίηση για την οποία ο γράφων έχει συγκεκριμένες απόψεις (εδώ)

Για περισσότερες πληροφορίες της ταραγμένης ζωής του Αντώνιου όποιου θέλει να ψάξει τις εποχές.
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CF%81%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%91%CE%BD%CF%84%CF%8E%CE%BD%CE%B9%CE%BF%CF%82


Υπέροχη Μακροοικονομία

.

Στον χώρο ανταλλαγής γνώσης «Πολιτεία», που βρίσκεται δίπλα από τον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας του Πλάτωνα, έγινε την Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου, προβολή του ντοκιμαντέρ που υπογράφει ο Εξάντας με θέμα «Υπέροχη Μακροοικονομία».
Η ταινία γυρισμένη δύο χρόνια πριν, μιλά για την Γουατεμάλα και τις κοινωνικές συνέπειες που έχει η παρουσία του διεθνούς κεφαλαίου. Από το 1984 βρίσκεται η οικονομία της χώρας αυτής υπό την επιτήρηση του ΔΝΤ και ενώ οι δείκτες ανάπτυξης ξεπερνούν το 4%, την ίδια στιγμή ένα στα δυο παιδιά πεθαίνουν από πείνα και υποσιτισμό.
Μετά την προβολή έγινε συζήτηση με την παρουσία του σκηνοθέτη Γιώργου Αυγερόπουλου.
Κρίνω ότι ήταν μια καλή αφορμή για να περπατήσουμε την σκέψη μας πιο πέρα από το προφανές που ζούμε, και τούτη η ανάρτηση αποτελεί μια καταγραφή των απόψεων του γράφοντος για τις δεύτερες ερμηνείες που μας κατέγραψε η όμορφη δημοσιογραφική προσέγγιση των συντελεστών της ταινίας.
Τιμώντας τους δημιουργούς, θα ήθελα να καταγράψω τα ονόματα όσων υπογράφουν με την αξία τους το έργο.

Διευθυντής φωτογραφίας Αλέξης Μπαρζός
Διεύθυνση παραγωγής Αναστασία Σκουμπρή
Μοντάζ Γιάννης Μπιλήρης , Άννα Πρόκου
Μουσική Γιάννης Παξεβάνης
Έρευνα Μανώλης Φυλακτίδης
Σκηνοθεσία – Σενάριο Γιώργος Αυγερόπουλος

Επειδή κρίνω σωστό να διαθέτουμε κοινές αναφορές σαν λειτουργούμε μια επικοινωνία, σε τούτο το σημείο παραθέτω την ηλεκτρονική διεύθυνση που μπορεί να δει κάποιος την ταινία. Έτσι θα έχουμε -γράφων και αναγνώστης- κοινή συσχέτιση των όσων θα αναφέρω πιο κάτω. Η αντίληψη «Δεν προλαβαίνω» ή «Ας δω τι γράφει και θα καταλάβω», κρίνω ότι είναι αδιέξοδος, μια και η βιάση στη ζωή μας, κάνει να περνούν νοήματα και εμπειρίες επιδερμικά. Θα έλεγα ότι αυτή συνήθεια, του να εξηγούμε τα πάντα μέσα από «αποκόμματα» της σκέψης των άλλων, ευθύνεται για την λίγη ζωή που βιώνουμε κάνοντας λειψή την κρίση μας, ζώντας δηλαδή προσποιούμενοι ότι καταλαβαίνουμε τα πάντα όντας κυρίαρχοι της σκέψης μας.

Η ταινία


Τώρα αγαπητέ αναγνώστη που είδες την ταινία, θα πρέπει να συνομολογήσουμε πως μια αίσθηση λύπης για όσα συμβαίνουν στον κόσμο έχει ανέβει στη σκέψη σου. Μπορώ να πω ότι νιώθεις και λίγο θυμωμένος μια και έκανες τους απαραίτητους συνειρμούς για όσα βιώνουμε ως φόβο μη φτάσουμε στο ίδιο σημείο και στον δικό μας τόπο. Φαίνεται σαν να μοιάζουν τα κόλπα της τράπουλας που παίζουν οι ισχυροί στις λέσχες της εξουσίας προς όλους τους ανθρώπους του πλανήτη.
Σκοπός μου όμως δεν είναι να αναλύσω το προφανές, ούτε να εκτοξεύσω αναθέματα για την αδικία του κόσμου. Αυτό ως πρακτική αντίδρασης γίνεται χιλιάδες χρόνια τώρα και δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτε.
Αντίθετα, θα προσπαθήσουμε να μπούμε μέσα στην σκέψη της κυρίαρχης τάξης που παράγει τις ύβρεις και τον πόνο παγκοσμίως, για να κατανοήσουμε την ουσία της. Αν το κάνουμε, θα διαπιστώσουμε πως το ίδιο ακριβώς σενάριο βίας αναπαράγεται ανά τους αιώνες, γιατί οφείλεται στην θεμελιώδη ανθρώπινη αδυναμία που θέλει με Ιδέες -συνήθως λανθασμένα- να ορίζει και να ερμηνεύει τη «Ζωή».


Ο κόσμος είναι υλικός ή αποτέλεσμα των ιδεών που τον ερμηνεύουμε;

Μη φοβηθείς αναγνώστη μου από τον τίτλο αυτής της παραγράφου. Δεν έχω σκοπό να σε τρελάνω, αλλά ούτε να αφήσω τα πράγματα που νομίζουμε ότι "έτσι είναι" ατάραχα. Εδώ χρειαζόμαστε μια προγύμναση πάνω στις ισχύουσες πληροφορίες της σύγχρονης επιστήμης, για να κατανοήσουμε πως οι απόψεις που διαθέτουμε για την ερμηνεία του κόσμου, παράγουν τις πραγματικότητες στη ζωή μας. Θα αναγκαστώ να παραθέτω πληροφορίες γιατί διαφορετικά θα είναι ο λόγος αφηρημένος, άρα αδύνατον να γονιμοποιήσει με την ύπαρξη του την υπέροχη παιδεία μέσα μας.