Ιππόλυτος του Ευριπίδη

.

Μου ήρθε η επιθυμία να γράψω για την τραγωδία του παππού Ευριπίδη «Ιππόλυτος». Ο ποιητής καταγόταν από την πατρίδα του θρυλικού Αίαντα, η οποία στις μέρες μας είναι παρακμασμένη με εποίκους της ανάγκης που την ονομάζουν ακόμα Σαλαμίνα.

Τι τάχα να έχει να μας πει αυτό το έργο που καταγίνεται με τα καπρίτσια της Αφροδίτης που θέλησε να τιμωρήσει ένα ευσεβή με έπαρση θνητό –τον Ιππόλυτο- επειδή προτιμούσε αντί Αυτήν, την αγνότητα από την ερωτική επαφή και την θεά Άρτεμη;
Γιατί να παρακολουθήσουμε όλη την ερωτική έξαψη της μητριάς του Φαίδρας για αυτόν, που τον πόθο τούτο της τον έστειλε η Αφροδίτη;
Θα έλεγα πως ο μυθοπλάστης Ευριπίδης κάτι θέλει να μας πει μέσα από την ιστορία του. Για να είμαι πιο ακριβής μας λέει πάρα πολλά και έχουν να κάνουν με την ίδια την αμφισβήτηση σε ότι θεωρούμε Θείο, χωρίς όμως να έχουμε την δυνατότητα να κάνουμε και πολλά πράγματα για την αδυναμία μας να εποπτεύουμε τη ζωή μας.
Μας διδάσκει το «μέτρο» που συχνά ο ωφελιμισμός και οι αντιλήψεις μας το ξεπερνούν κάνοντας μας υβριστές στη ζωή μας που δεν την ελέγχουμε. Δεν μπορούμε να έχουμε "ζωή" σαν δεν περάσουμε όλα τα στάδια της...μέσα από τα μαθήματα της πρόκλησης.
Δεν αφήνει «τελεία» ως διδαχή το έργο στη σκέψη του κάθε ενός μας, μια και αποδέχεται πως είμαστε ταυτόχρονα λάγνοι και καθάριοι στη σκέψη ή ακόμα περισσότερο θύτες και θύματα του εαυτού μας.
Κάποιοι που μιλούν για την επιζητούμενη Σοφία της Διάκρισης ως στοιχείο της προσωπικότητας μας, είναι συνήθως αυτοί που δεν βλέπουν πως γίνονται μέσα από τις βεβαιότητες τους μαριονέτα σε άγνωστα χέρια που ονομάζονται μοίρα, ζώντας μέσα στα τεράστια κενά της αγνωστικής τους ύπαρξης…

Ο Ευριπίδης είναι παρατηρητής της ζωής μας και κρατά σιωπηλός απόσταση από την περιπλάνηση στον μαιανδρικό λαβύρινθο της ατομικής μας πορείας. Τα λέει όλα χωρίς να φοβάται μήπως δεν τον αποδεχτούν οι υποκριτές γύρω μας που κρύβουν τις δικές τους ελλείψεις από τα μάτια τους.

Στη ζωή μας έξω από το βίωμα του «Εγώ» και τον παραμορφωμένο καθρέφτη από τον ωφελιμισμό μας, που δείχνει -συνήθως ψευδώς- τις ανάγκες μας, δεν έχουμε τίποτε άλλο στον κόσμο. Η ανατροπή αυτής της εφήμερης όσο ζούμε κτήσης, είναι ο θεόσταλτος Έρωτας που δεν έχει μέσα του το καλό ή το κακό παρά μόνο το βίωμα του πλούτου και της φτώχειας. Αν θα θέλαμε να γράψουμε ο καθένας την ιστορία μας  μέσα σε τρεις λέξεις, θα ήταν μια πρόταση που θα έλεγε πως το Εγώ μας ερωτεύτηκε μέσα από ιδέες, χωρίς να ξέρει… Ο πόθος σε εμάς τους θνητούς ανθρώπους, είναι το σαράκι που έχουμε στα κύτταρα μας για να υπηρετούμε τον άυλο καταλύτη της ζωής Έρωτα που την γεννά και τελειώνει.
Όποιος θελήσει να διαπράξει ύβρη λέγοντας πως ξεπερνά την κυτταρική του μνήμη και περιφρονεί τον Έρωτα, είναι καταδικασμένος να εισπράξει την Νέμεση των ιδεών του.
Την αρμονία μας προτείνει ο Ποιητής, που βρίσκεται ανάμεσα στο «ναι» και το «όχι» του «μπορώ» της ζωής μας. Δύσκολα πράγματα για εποχές φαύλης κατανάλωσης των θέλω μας, που νομίζουμε ότι είμαστε το κέντρο των επιθυμιών μας.

Θα μπορούσαν επί του έργου να πουν πολλά περισσότερα οι θεατρολόγοι, μα εμένα μου αρκεί που νιώθω τον λόγο τούτο στο σήμερα και τον βρίσκω ζωντανό γύρω μου.
Ποιος δεν έχει ζήσει την υπερβολή μέσα από τις αντιλήψεις του αδικώντας στις σχέσεις του;
Ποιος δεν έχει ζητήσει τυφλά την ικανοποίηση του πόθου του χωρίς να ελέγχει τη ζωή του;
Ποιος δεν έχει πληρώσει την φοβία του να ζήσει χωρίς να τσαλακωθεί μέσα από την άγνοια του;

Δεν έχω και άλλα να γράψω βέβαια, μια και τα λόγια είναι άχρηστα αν δεν ταιριάζουν με το βίωμα της καρδιάς που τα απαντά στο συν-αίσθημα της τέχνης.

Παραθέτω ένα βίντεο του Εθνικού Θεάτρου από την Επίδαυρο που παρουσιάστηκε το έργο στους θεατές το 2004, σε σκηνοθεσία του Βασίλη Νικολαϊδη.
Καλή παρακολούθηση σε όσους επιλέγουν την βάσανο της σκέψης αυτού του προλογισμού.

http://www.youtube.com/watch?v=dtosLMmIroQ&feature=related

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου