ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ

.

Τα βήματα μου κατευθύνθηκαν στο Μουσείο Μπενάκη, όπου φιλοξενούσε στους χώρους του ένα πολύ-θέαμα από δράσεις με λόγο ηθοποιών σε διάφορα σημεία του χώρου. Τα κείμενα αφορούσαν  σε θεματικές νοημάτων που συνιστούν την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Σε κάθε δράση υπήρχε ένα λιτό εικαστικό μόρφωμα από παλαιωμένα ξύλινα καδρόνια και τάβλες, καθώς επίσης ένα λευκό ριζόχαρτο από ανοιγμένο ρολό ήταν απλωμένο σαν ατομική σκηνή στα πόδια του ηθοποιού. Η σκηνοθεσία και η συνολική σύλληψη ήταν του Νίκου Διαμαντή.

Κράτησα στο χέρι μου ένα γραφιστικό έντυπο που είχε μέσα του μια ασάφεια στην κατεύθυνση του επισκέπτη. Μαζί με τον υποτιθέμενο χάρτη ξεκίνησα να ανακαλύπτω την αίσθηση που ήθελαν οι καλλιτέχνες να κοινωνήσουν μαζί μου.  Δύσκολο το οδοιπορικό των συναισθημάτων, καθώς άφηνα τον εαυτό μου να βιώσει κάθε φορά τον λόγο και την επίδραση της εικόνας. Πέρασα από συναισθήματα θυμού,  συγκίνησης, απόρριψης, αποδοχής, ηρεμίας, απογοήτευσης κλπ.   Η λογική μου στην αρχή ήθελε να ενώσει ότι έβλεπα πίσω από ένα σκηνοθετικό στόχο, αλλά γρήγορα κατάλαβα ότι η ίδια η ζωή δεν έχει στόχο, αλλά μια αέναη ανακύκληση που αξία έχει το συμβάν και η ατομική μας κατανόηση πάνω σε αυτό.

Πάντα έχω –ως μέσος άνθρωπος- έτοιμα τα βέλη στη φαρέτρα της σκέψης μου, που η μόνη ιδιαιτερότητα της χρήσης τους είναι πως τα στέλνω τόσο στο παρατηρούμενο, όσο και σε εμένα τον ίδιο ως παρατηρητή. Συνήθως η «κρίση» των ανθρώπων (όπως εκπαιδεύτηκα) έχει ως αλάθητο κέντρο τον παρατηρητή και σε αμφισβήτηση ή αποδοχή μπαίνει πάντα το παρατηρούμενο. Εδώ τα πράγματα ήσαν πιο περίπλοκα και κλήθηκα να αποδεχτώ τελικά εμένα ως θεατή για ότι κουβαλώ ετερόκλητο μέσα μου εκφράζοντας το απέναντι στις προκλήσεις των πληροφοριών.

Πολλές οι πληροφορίες από τις θεματικές των καλλιτεχνών που ερμήνευαν το κάθε δρώμενο. Μονολεκτικά θέματα όπως ο Έρωτας, η Σκιά, το Κακό, η Συγνώμη, η Θρησκεία, το παιχνίδι, το Ζώο, η Ουτοπία, η Δημοκρατία και πολλά άλλα ήσαν ανεξάρτητα αλλά και όλα μαζί συνέθεταν την εικόνα της ετερόκλητης πραγματικότητας που ζούμε.

Κάποιες ερμηνείες ηθοποιών με τράβηξαν περισσότερο όπως αυτή του κυρίου Νίκου Παντελίδη που ερμήνευε την θεματική αφήγηση «Ζώο», καθώς και της κυρίας Αντιγόνης Φρυδά που σε μια γωνιά της σκάλας των επισκεπτών ανέλυε ερμηνευτικά το θέμα «Έλεος». Κάποιες παρουσίες μου φάνηκαν αδιάφορες και μερικές άλλες πως ενίσχυσαν απλώς την διακοσμητική άποψη της συνολικής σύλληψης.  Όμως για να είμαι δίκαιος δεν υπήρχε και ο απεριόριστος χρόνος για να αφιερώσω πλήρη παρατήρηση σε τόσο ετερόκλητα θέματα που για κάθε ένα χρειαζόταν και ένα διάστημα προσωπικής αποφόρτισης για κατανόηση των πληροφοριών που ελάμβανα.

Πάνω που είπα να ξεκουραστώ λίγο και κάθισα στο προαύλιο του μουσείου για να κάνω το τσιγαράκι μου, έστρεψα το ενδιαφέρον μου σε ένα πηγαδάκι των δρώμενων που αφορούσε το θέμα Δημοκρατία και συντονίστρια ήταν η γλυκύτατη πανεπιστημιακή καθηγήτρια Πέπη Ρηγοπούλου. Πάνω στην υποτιθέμενη ξεκούραση, μου βγήκε καθώς ζητούσε ως συντονίστρια την συμμετοχή του κοινού το «Τις αγορεύειν βούλεται». Βέβαια στην συνέχεια το μετάνιωσα που άνοιξα το στόμα  εισπράττοντας αξιολογικά την ανάδραση του λόγου μου, γιατί οι προσωπικές μου απόψεις επάνω στην φιλοσοφική συζήτηση είναι πολύ ακραίες για κάποιους, μια και θεωρώ ότι η γλώσσα των σκέψεων σαν δεν έχει μαθηματική συμπεριφορά κατά τον διάλογο είναι απλώς ένα συναισθηματικό φληνάφημα.  Άλλωστε κανένας δεν καταλαβαίνει (πλήρως) τι εισπράττει ως έννοια μέσω των νοημάτων, γιατί απέχουμε πολύ από την αποσαφήνιση των δογματικών αφηρημένων εννοιών ως κοινωνία και τούτο είναι το πολιτισμικό μας κουσούρι.
Πάντως για ακόμη μια φορά μου μπήκε το ερώτημα αν η άγνωστη λέξη Δημοκρατία έχει ουσία και υπόσταση στη ζωή μας.

Αποχωρώντας από το μουσείο, δεν είχα σαφή την εικόνα αν μου άρεσε ή όχι το σύνολο που είδα. Ίσως αυτή η αμφιθυμία να ήταν και ο σκηνοθετικός στόχος του κυρίου Διαμαντή μαζί με τους συνεργάτες ηθοποιούς του. Πάλι όμως δεν ήμουν σίγουρος ότι είχε αυτή τη στόχευση που μόλις λόγιασα, μια και στην τέχνη  μπορεί να εκληφθεί ως απολογητικός «στόχος» το απροσδιόριστο αποτέλεσμα στη σκέψη του θεατή.  Συχνά η πρόθεση έχει εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα στις χαοτικές εκδηλώσεις της συναισθηματικής μας νοημοσύνης.

Με λίγα λόγια έφυγα φορτωμένος με το μέγα ερώτημα τι είναι «Τέχνη» και ποιο φιλοσοφικό υπόβαθρο κουβαλά επάνω της αυτή η έννοια.
Επειδή όμως είμαι σοβαρός και ξέρω ότι όλοι μας κουβαλάμε ως ποιότητα σκέψης αυτή του «τενεκέ» λόγω των ελλείψεων μας να φτάσουμε τέτοια νοήματα, ηρέμησα και είπα πως κέρδισα ένα ακόμη άλυτο «τι» στο γνωστό ερώτημα.

Η εποχή μας ψάχνεται … και αναζητά ρηξικέλευθες σκέψεις που όμως ξέρω καλά πως όλες σαν μονοπάτια δεν έχουν και  βατότητα διεξόδου. Καλό όμως είναι να δημιουργούνται νέες οπτικές και ας προσφέρουν έστω μόνο την βάσανο της περιήγησης αναπάντητων ερωτημάτων στη ζωή μας. Σάμπως το ταξίδι δεν έχει την ουσιαστική σημασία πηγαίνοντας για την Ιθάκη; Προσωπικά έχω αρχίσει να θεωρώ «Τέχνη» την κάθε στιγμή στη ζωή. Όπου ρίξω τον προβολέα της σκέψης μου, εκεί αρχίζουν να γεννώνται πρωτόγνωρα πράγματα που τα θαυμάζω με δίπολο αισθήσεων την χαρά και την λύπη.

Βέβαια το ότι η εποχή μας έχει ανησυχίες, δεν σημαίνει πως ο χρονικός προσδιορισμός «εποχή» με τα κοινωνικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων της έχει καμία ενιαία συγκρότηση.  Η επικοινωνία των ανθρώπων σε όλο το φάσμα των μονάδων που την απαρτίζουν, είναι μια χαοτική εξίσωση με τόσο διαφορετικές σκέψεις που στην καλύτερη περίπτωση μας απογοητεύει.
Η επιζητούμενη Παιδεία, ως εργαλείο ανάπτυξης ποιοτικού κριτηρίου στην κοινωνία, δεν είμαι σίγουρος ότι έχει αποκλειστικό πέρασμα την Τέχνη, μια και το κέντρο «Άνθρωπος» έχει πολύ δρόμο γνώσης επάνω στην κατανόηση των αναγκών του, ώστε να φτιάξει κάποτε αρχικά μια Πολιτεία και μέσω τούτης να βελτιώσει την συνύπαρξη του κάνοντας Τέχνη.

Μέσα στα χρόνια που περνώ δίπλα από την θεατρική Τέχνη, έχω παρατηρήσει πως η πλήρης αποδοχή με ενθουσιασμό κάθε πρωτότυπης δράσης ή κατ’ άλλους η συλλήβδην απορριπτική τους κρίση πάνω σε αυτήν, είναι το δίπολο που κινείται ο κόσμος.
Εμένα δεν με καλύπτει τούτο, γιατί πάντα αφήνω το περιθώριο να μην κατάλαβα κάτι που είδα, ή αντίστοιχα να είμαι ασυνείδητος κόλακας εξύψωσης του Εγώ μου σαν θέλω να επαινέσω ως μέτοχος της γνώσης τη σκέψη ενός Δημιουργού.
Αντ’ αυτού ας κρατήσουμε για τούτο το οδοιπορικό στο Μουσείο, την αίσθηση ότι αξίζει να υπάρχει ζωή και μη περιμένουμε να της δώσουμε ταυτότητα μια και ούτε εμείς οι ίδιοι έχουμε… και απλώς δεν το ξέρουμε.

Στοιχεία πρόσθετα:

Είδηση για την εκδήλωση http://www.zougla.gr/politismos/article/mousio-an8ropinis-simperiforas

Βιογραφικό Σκηνοθέτη  http://www.tragadramaschool.gr/index.php/theachers/teachersbios/165-diamadisnikos.html