«Φεστιβάλ» Επιδαύρου. Ακόμα και εκεί ευτελισμός

.

Κτύπησε το τηλέφωνο μου και η αγαπημένη φωνή του φίλου μου Σωτήρη, ήταν κάπως φουρτουνιασμένη όταν μου είπε να διαβάσω ένα άρθρο που έγραψε για την τραυματική εμπειρία του να παρακολουθήσει μια παράσταση στην Επίδαυρο.

Τελευταία στις μεταξύ μας συζητήσεις, διαπιστώνω ότι υπάρχει μια αγωνία να βρούμε και να επικοινωνήσουμε με Ανθρώπους και όχι με ιδεολογήματα και ομαδοποιήσεις αντιλήψεων. Το ίδιο ως διάθεση ανακαλύπτω να εμφανίζεται δειλά και στους άλλους ανθρώπους γύρω μου που διαθέτουν μια στοιχειώδη λογική. Για να μιλάμε με όρους καθαρότητας, η Δημοκρατία ως πολίτευμα είναι το καλύτερο μέσον να έχεις ένα νομιμοποιημένο όχλο ως υποστηρικτή σου. Αυτό συμβαίνει βέβαια σαν δεν έχει μέσα της την Αρχή και τον Νόμο της Παιδείας των Πολιτών της. Το τι είναι Παιδεία και Νόμος που εφαρμόζεται από τους πολίτες με θέση και όχι φόβο, είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο που τώρα δεν είναι η ώρα του να αναλυθεί. Κάπου μέσα στα άρθρα που αφήνω κατά καιρούς σε αυτό το χώρο βρίσκονται οι απαντήσεις των εκδοχών της οπτικής μου, που διατίθεται προς κρίση, συμμόρφωση και σαφώς αναδιαμόρφωση... 

Έσκασε λοιπόν ο άμοιρος ο Σωτήρης γιατί κάποτε παρακολουθούσε τον Μινωτή και τον τρόπο προσέγγισης του αρχαίου λόγου από κοντά ακόμη και στις πρόβες και σήμερα νιώθει ότι είναι μετέωρος από την παρακολούθηση του «Εγώ» των σκηνοθετών που εκφράζουν τα μεγάλα κείμενα μέσα από την ατομική τους παθογένεια που ορίζεται αυτόκλητα ως εκδοχή ερμηνείας του αρχαίου λόγου.

Ένα ακόμη από τα προβλήματα σκέψης της εποχής μας, είναι πως κάθε κρίση για τα κακώς κείμενα, ερμηνεύεται από τους αποδέκτες ως απαξία στην εκάστοτε κομματική εξουσία.  Έτσι συνήθως  τροφοδοτείται η αντίπαλη (σαφώς -ες) κομματική μηχανή. Ως αποτέλεσμα είναι να παρακολουθούμε σε ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα το θέαμα του παραλόγου με υβριστικά σχόλια που εξαπολύονται από την αφιλοσόφητη βαλλίστρα εξυπηρετώντας κραυγές ενός ανύπαρκτου διαλόγου.
Οι σκεπτόμενοι άνθρωποι μας λείπουν και όχι οι ιδεολογίες που για έναν που ξέρει να βλέπει τα πράγματα από μια απόσταση, καταλαβαίνει ότι διανύουμε την εποχή των ασύστολων ύβρεων σε μια αφιλοσόφητη ζωή που η θεωρητική κεφαλαιοποίηση της ύλης υποσκάπτει τα θεμέλια της Οικουμένης.
Δίνουμε λοιπόν εύκολα ταυτότητες σε ότι μας χαϊδεύει ή μας ενοχλεί στα αφτιά και έτσι το γαϊτανάκι της έκπτωσης συνεχίζει να έχει την κατιούσα τόσο στους φοβισμένους υπηκόους αυτής της χώρας (αλλά και παγκόσμια) όσο και στους αφιονισμένους καρέκλο-κένταυρους των πέντε ηπείρων που νομίζουν ότι η στενή σκέψη τους αποτελεί Σολώνεια παρέμβαση.

Δεν θα μπορούσε λοιπόν και η Επίδαυρος να είναι έξω από αυτή την παρακμή.
Από τον απλό γραφίστα μέχρι τον επιστήμονα γενετιστή, γνωρίζουν ότι το πρωτότυπο της εικόνας ή των ειδών αντίστοιχα, το αφήνουν ανέγγιχτο και εξελίσσουν τους πειραματισμούς τους σεβόμενοι την αφετηρία…
Στην Επίδαυρο όμως, τον αρχαίο Λόγο τον έχουν κάνει κυριολεκτικά «λάστιχο» εκπαιδεύοντας το κοινό σε ατομικά διανοήματα που προέρχονται από λειψή γνώση, υποστηρίζοντας πως οι εκδοχές τους πάνω σε ότι περιοριστικά κατανοούν, είναι η αλήθεια που πρέπει μέσω αυτής να εκπαιδεύουν τους θεατές.

Ας αφήσουμε και κάτι καθαρό!
Φτάνει πια στο όνομα της μεταμοντέρνας εποχής μας να μπαίνει στο χώρο του Ασκληπιού ο κάθε ευφάνταστος σκηνοθέτης με τα ατομικά του προβλήματα και να κάνει αυτά τα άλυτα της ζωής του Τέχνη.
Δεν είναι αυτός ο αρχαίος Λόγος !!!
Αλλά θα μου πει κάποιος τα άτομα της εξουσίας θεσμών και Πολιτείας που επιλέγουν αυτούς τους καλλιτέχνες των διαδρόμων της εξουσίας μήπως δεν είναι του ιδίου φυράματος;

Ας ελπίσουμε (αν και η ελπίδα είναι ύπουλη έννοια) πως η αυτοκάθαρση των Πολιτικών ιδεολογημάτων, κάποιοι τα λένε και κόμματα, θα γίνει ανάγκη στην εξελικτική πορεία της κοινωνίας και ίσως δούμε να κυριαρχούν Άνθρωποι απέναντι στις "λογικές" και τα μικρό-συμφέροντα που μέχρι τώρα φέρουν τα αίσχη στους Πολίτες και τον πνευματικό λοιμό να κυριαρχεί παντού γύρω μας…

Επισυνάπτω το άρθρο-σχόλιο του αγαπητού Σωτήρη.





«Φεστιβάλ» Επιδαύρου. Ακόμα και εκεί ευτελισμός
(Τι κάνει ο Υπουργός Πολιτισμού;)

του Σωτήρη Γλυκοφρύδη


Είχα χρόνια να πάω να παρακολουθήσω παράσταση στο λεγόμενο (κακώς) Φεστιβάλ Επιδαύρου (διότι φεστιβάλ σημαίνει φιέστα, γιορτή, ενώ κανονικά δεν είναι γιορτή, είναι προσκύνημα). Παλιά πήγαινα πάρα πολύ συχνά, όταν όμως παντρεύτηκα, επειδή ζούσα την τραγωδία μου κατ οίκον, το έκοψα. Τώρα που ξανάνιωσα άνθρωπος, το επισκέφτηκα πάλι. Όμως, έπαθα σοκ. Ο ευτελισμός της ιερότερης στιγμής και του μέγιστου επιτεύγματος των Ελλήνων, που προΐσταται της φιλοσοφίας, της ακρόπολης, της δημοκρατίας, των μαθηματικών, και ειδικά της εκσπερμάτωσης του νου, δηλαδή του οργασμού του, η τραγωδία, με χτύπησε κατακούτελα, νοιώθοντας τουρκομπαρόκ.
Μόλις μπαίνεις, κατ’ αρχήν, αντί να δεις αφίσες της παράστασης, κυριαρχούν στατό υπερμεγέθη γράφοντας «Γουρουνόπουλο 15 ευρώ», σε σημείο που νόμιζα ότι μπήκα σε άλλο μέρος. Γρανίτες πολύχρωμες και κύμβαλα αλαλάζοντας «περάστε». Ντράπηκα, αισθάνθηκα ευτελισμένος.
Δεν μιλώ για την παράσταση, τις «Τραχίνιες» του Σοφοκλή, που πιστεύω ότι είναι το πιο υποβαθμισμένο έργο του, στο οποίο ο σκηνοθέτης θα έπρεπε να του δώσει βάθος για να το αναδείξει. Η μοντερνοποίηση και η αποδόμηση προϋποθέτουν και αναδόμηση μετά, ειδικά πάνω σε αυτό που καλείται «ύβρις», και τη μόνη ύβρη που ένοιωσα ήταν απέναντι στον εαυτό μου. Εκεί, ο σκηνοθέτης πέτυχε, και πέτυχε και σε ένα άλλο πράγμα, σεβάστηκε ομολογουμένως το χώρο, αλλά δεν σεβάστηκε τον συγγραφέα. Ας είναι. Αν και είχα μερικές επιφυλάξεις για τη διανομή, η Φιλαρέτη Κομνηνού πάταγε πράγματι γερά αλλά την ήθελα σε άλλο ρόλο, ο χορός καλός αλλά έλλειπε η «φωνή», όντως θαυμάσια προσπάθεια για τα νέα κορίτσια, θα σταθώ στον Ηρακλή. Παναγιά μου, τι Ηρακλής είναι αυτός, τι ψηλούς κοθόρνους έχει, γιατί αφού είναι σχεδόν νεκρός πετάγεται σαν να μην έχει τίποτα και σχεδόν χορεύει, άκουγα ένα μικρό παιδί, πίσω μου να ρωτάει τον πατέρα του. Σσώπα μικρέ, του είπα, είναι ιερή στιγμή, το θέατρο από μίμηση πράξεως τελείας γίνεται της υποτελείας.
Ο σκοπός μου όμως δεν ήταν να κάνω κριτική, αλλά να πω ότι για τους ανθρώπους του θεάτρου αποτελεί πρόκληση ο μοντερνισμός, για τα θέατρα όμως των ανθρώπων χρειάζεται κάτι κλασικό, μπας και γίνουν άνθρωποι του θεάτρου. Διότι το θέατρο είναι παιδεία, δεν είναι παιδ(ε)ιά. Δεν είναι καν φεστιβάλ η Επίδαυρος, είναι σχολειό και εκκλησία. Δεν είναι καν πανηγύρι, είναι σκέψη. Δεν είναι καν σκέψη, είναι ζωή. Πώς, γαμώ το, θα αλλάξουμε αυτό τον τόπο, αν δεν αλλάξουμε πολιτιστικά τον εαυτό μας; Και ο εαυτός μας δεν αλλάζει όταν πας στην εκκλησιά και απέξω αντί να γράφει για το κερί, γράφει ότι εδώ το γουρουνόπουλο κάνει 15.
Α, αυτή την εβδομάδα η Επίδαυρος έχει Γκόλφω…


1 σχόλιο: